Dlaczego kalifornijskie sekwoje i sekwoje są tak duże i wysokie?

Część 2 trwającej serii o unikalnych i niezwykłych drzewach Kalifornii.

Kalifornia to stan pełen superlatyw. Żyje tu najstarsza żywa istota. Największe zwierzę w historii świata pływa u naszych wybrzeży. Najgorętsza temperatura, jaką kiedykolwiek odnotowano, upiekła gości w Death Valley’s Furnace Creek w 1913 roku. Kalifornia szczyci się najwyższym punktem w sąsiadujących Stanach Zjednoczonych i prawdopodobnie najwyższym wodospadem w kraju.

Mamy również najwyższe i największe drzewa na świecie.

Kalifornijskie sekwoje olbrzymie i sekwoje czerwone to drapacze chmur natury. Sekwoje występują w kilku wąskich skupiskach w północnej i środkowej Kalifornii oraz w południowym Oregonie. Sekwoje żyją wyłącznie w małych gajach w środkowej i północnej Kalifornii, a największe ich skupisko znajduje się w Sequoia National Park. Te dwa gatunki drzew są cudami świata biologicznego. Są to również jedne z najwspanialszych rzeczy do oglądania na naszej planecie.

Wspiąłem się osobiście na drzewo Stagg (patrz zdjęcie poniżej), piątą co do wielkości sekwoję na świecie, i na zawsze zapamiętam to doświadczenie.

Jesteśmy szczęściarzami, że wciąż mamy nasze wielkie drzewa, to co z nich zostało, w każdym razie. Zaledwie półtora wieku temu, sekwoje i sekwoje starego wzrostu były stosunkowo obfite. Ludzie zachwycali się nimi, a niektórzy pierwsi osadnicy w Kalifornii snuli niewiarygodne opowieści o drzewach, które wyrastają z ziemi „jak wielka wieża”. Widziano w nich również obfite zasoby, dojrzałe do grabieży.

Do roku 1900 prawie wszystkie wysokie drzewa w Kalifornii zostały wykupione przez prywatnych właścicieli ziemskich, którzy widzieli w nich nie piękno, lecz znaki dolara. Do 1950 roku, prawie wszystkie starego wzrostu sekwoi i sekwoi zostały wycięte dla drewna i innych celów. Dziś pozostało tylko 5 procent starych lasów sekwoi przybrzeżnych. Największe zachowane drzewostany starych sekwoi znajdują się w Humboldt Redwoods State Park, Redwood National and State Parks i Big Basin Redwoods State Park. To cud i błogosławieństwo, że jeszcze jakieś pozostały. A nawet wtedy czeka je niepewna przyszłość z powodu zmian klimatycznych.

Sekwoje i sekwoje są blisko spokrewnione. Podstawową różnicą między sekwojami i sekwojami jest ich środowisko życia. Sekwoje żyją w pobliżu wybrzeża, podczas gdy sekwoje żyją w subalpejskich regionach Kalifornii. Sekwoje są najwyższymi drzewami na świecie. Sekwoje są największe, jeśli mierzone przez obwód i objętość. Sekwoje mogą osiągać wysokość ponad 350 stóp (107 m). Najwyższe drzewo na świecie, o którym wiemy, nazywa się Hyperion i łaskocze niebo na wysokości 379,7 stóp (115,7 m). Ale jest całkiem możliwe, że inne drzewo jest wyższe niż Hyperion. Sekwoje cały czas stają się coraz wyższe, a wiele z najwyższych znanych nam drzew znajduje się w trudno dostępnych miejscach w Północnej Kalifornii. Hyperion został odkryty dopiero dziesięć lat temu, 25 sierpnia 2006 roku, przez przyrodników Chrisa Atkinsa i Michaela Taylora. Dokładna lokalizacja Hyperiona jest tajemnicą, aby uchronić drzewo przed zniszczeniem.

Sekwoja olbrzymia (Sequoiadendron giganteum) jest najbardziej masywnym żywym organizmem na Ziemi. Choć nie rosną one tak wysoko jak sekwoje – średnia wielkość sekwoi w starym wieku wynosi 125-275 stóp – mogą być znacznie większe, o średnicy 20-26 stóp. Stosując trochę podstawowej geometrii euklidesowej (pamiętacie C = πd?), oznacza to, że przeciętna gigantyczna sekwoja ma obwód ponad 85 stóp.

Sekwoje rosną naturalnie wzdłuż zachodniego zbocza pasma górskiego Sierra Nevada na wysokości od 5 000 do 7 000 stóp. Mają tendencję do wzrostu dalej w głąb lądu, gdzie suche górskie powietrze i wysokość zapewniają wygodne środowisko dla ich stożków, aby otworzyć i uwolnić nasiona. Pochłaniają ogromne ilości wody spływającej z pokrywy śnieżnej Sierra Nevada, która dostarcza gajom tysiące galonów wody każdego dnia. Wielu naukowców jest głęboko zaniepokojonych tym, jak zmiany klimatyczne mogą wpłynąć na wielkie drzewa, ponieważ warunki suszy potencjalnie pozbawiają je wody potrzebnej do przetrwania.

Największa sekwoja świata, a tym samym największe drzewo świata, to General Sherman, w Sequoia National Park. General Sherman ma 274,9 stóp wysokości, a jego średnica u podstawy wynosi 36 stóp, co daje mu obwód 113 stóp. Naukowcy szacują, że General Sherman waży około 642 ton, czyli mniej więcej tyle, ile 107 słoni. Uważa się, że drzewo ma od 2300 do 2700 lat, co czyni je jedną z najstarszych żywych istot na naszej planecie. (Aby dowiedzieć się więcej o najstarszej rzeczy na świecie, która również znajduje się w Kalifornii, zobacz nasz ostatni artykuł o sosnach Bristlecone). Ciekawostka: w 1978 roku odłamała się gałąź General Sherman, która miała 150 stóp długości i prawie siedem stóp grubości. Samo to byłoby jednym z najwyższych drzew na wschód od Missisipi.

Wiele sekwoi istnieje na terenach prywatnych. W zeszłym miesiącu jeden z największych pozostałych prywatnych drzewostanów sekwoi na świecie – Alder Creek Grove – został kupiony przez grupę ochrony przyrody Save the Redwoods League za prawie 16 milionów dolarów. Pieniądze pochodziły z 8.500 datków od indywidualnych darczyńców z całego świata. Na terenie posiadłości znajduje się zarówno wspomniane wyżej Stagg Tree, jak i Waterfall Tree, kolejny gigantyczny okaz. Gaj jest uważany za „klejnot koronny” pozostałych lasów sekwoi olbrzymich.

Redwoods (Sequoia sempervirens), znane również jako sekwoje przybrzeżne, żyją zazwyczaj od 500 do 700 lat, chociaż niektóre zostały udokumentowane na więcej niż 2000 lat. Podczas gdy drewno z sekwoi okazało się zbyt kruche dla większości rodzajów konstrukcji, sekwoje były zbawieniem dla osadników i deweloperów, którzy desperacko potrzebowali surowca do budowy domów i budynków miejskich, do układania linii kolejowych i wznoszenia estakad mostowych. Firmy drzewne, które czerpały zyski z sekwoi, zaczęły je wycinać na poważnie dopiero nieco ponad sto lat temu. Ale wycięli je, z werwą i bez szacunku dla zachowania tak niesamowitego organizmu. Po II wojnie światowej Kalifornia przeżyła bezprecedensowy boom budowlany, a zapotrzebowanie na sekwoję (i daglezję) gwałtownie wzrosło. W latach 1945-1948 liczba tartaków na wybrzeżu wzrosła ponad trzykrotnie. Do końca lat 50. tylko około 10 procent z pierwotnego, dwumilionowego obszaru występowania sekwoi pozostało nietknięte.

Jak więc te drzewa stały się tak duże i wysokie? Nie wiemy tego na pewno, ale niektórzy naukowcy uważają, że ma to związek z klimatem, w którym rosną. Sekwoje korzystają z często ogromnych pokrywy śnieżnej Kalifornii, która wsiąka w ziemię, stale dostarczając wodę do korzeni drzew. Sekwoje czerpią większość wody z powietrza, kiedy gęsta mgła nadciąga od wybrzeża i jest utrzymywana przez same sekwoje i stromy teren. Liście drzew w rzeczywistości zużywają wodę we mgle, szczególnie w najwyższych partiach pędów. Według naukowców, którzy badają drzewa, używając skomplikowanych mechanizmów wspinaczkowych, aby dotrzeć do wierzchołków drzew, latem sekwoje przybrzeżne mogą czerpać ponad połowę swojej wilgoci z mgły (w rzeczywistości mgła odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu kilku przybrzeżnych ekosystemów Kalifornii). Powodem tego jest fakt, że mgła jest zaskakująco gęsta od wody. Jedno z badań przeprowadzonych przez naukowców Daniela Fernandeza z California State University, Monterey Bay, wykazało, że kolektor mgły o powierzchni jednego metra kwadratowego może zebrać około 39 litrów, czyli prawie 10 galonów wody z mgły w ciągu jednego dnia.

Inna odpowiedź na pytanie o rozmiar sekwoi może leżeć w niezwykłym, ogromnym genomie tego drzewa. Trwający projekt Redwood Genome Project ujawnił, że genom tego drzewa jest dziesięć razy większy od genomu ludzkiego (27 par zasad w porównaniu z trzema miliardami u ludzi), z sześcioma kopiami chromosomów (zarówno ludzie, jak i sekwoje olbrzymie mają tylko dwie kopie) istniejącymi w komórce. Jest możliwe, że dzięki lepszemu zrozumieniu genomu sekwoi możemy odkryć dokładny mechanizm genetyczny, który wyjaśnia, jak te drzewa stały się tak duże i wysokie.

Jeszcze innym czynnikiem może być niezwykła długowieczność drzew. Są to drzewa, które przetrwały. Sierra Nevadas od dawna doświadczają dramatycznych wahań klimatu, a to może być kolejna z tych huśtawek, które drzewa po prostu wytrzymają. A może nie. Przez większość czasu istnienia sekwoi i sekwoi, wykonały one niesamowitą pracę walcząc z pożarami, zmianami klimatu, jak również z chorobami i plagami insektów. Ponieważ ich kora i twardziel są bogate w związki zwane polifenolami, robaki i grzyby powodujące gnicie nie lubią ich.

Pragnienie mgły i bliskość źródeł wody może być jednak zgubą tych drzew. Chociaż udało im się przetrwać setki, jeśli nie tysiące lat, zmiana klimatu może być tą nową zmienną, która zmieni wszystko dla drzew.

W miarę jak powietrze się nagrzewa z powodu globalnego ocieplenia, rośnie zagrożenie dla przetrwania drzew. Ciepłe powietrze wyciąga wilgoć z liści, a drzewa często zamykają swoje pory, czyli stomaty, aby utrzymać zapas wody. Kiedy pory się zamykają, uniemożliwia to odżywianie drzewa dwutlenkiem węgla, co wstrzymuje fotosyntezę. Klimat w obszarach, w których rosną drzewa, nie doświadczył jeszcze takich temperatur, które mogłyby je zabić, ale tak naprawdę jesteśmy dopiero na początku obecnej ery globalnego ocieplenia, a niektórzy naukowcy ostrzegają, że gorętsze temperatury mogą zniszczyć wiele drzew.

Takie same badania pokazują, że zwiększona ilość węgla, która powoduje ocieplenie, może być dobra dla drzew. Według badań przeprowadzonych przez Redwoods Climate Change Initiative, kalifornijskie sekwoje rosną teraz szybciej niż kiedykolwiek. Jak większość ludzi wie, drzewa pochłaniają dwutlenek węgla z powietrza, więc, jak twierdzą naukowcy, więcej węgla oznacza większy wzrost.

Zobaczymy. Dobra wiadomość jest taka, że do tej pory nie zaobserwowano śmiertelności spowodowanej suszą u dojrzałych sekwoi przybrzeżnych lub olbrzymich.

Wszystko sprowadza się do pewnego rodzaju równowagi. Drzewa mogą korzystać z większej ilości węgla, ale jeśli zrobi się zbyt gorąco, drzewa mogą zacząć ginąć. Jest to co najmniej kłopotliwe.

Perspektywa utraty tych wspaniałych drzew z powodu zmian klimatycznych to podwójna porażka. Nie tylko masowe obumieranie drzew byłoby straszne dla turystyki i tych, którzy po prostu je kochają i badają, ale drzewa są jednymi z najlepszych bastionów, jakie mamy na planecie, aby walczyć ze zmianami klimatu. Sekwoje są jednymi z najszybciej rosnących drzew na ziemi; mogą rosnąć od trzech do dziesięciu stóp rocznie. W rzeczywistości sekwoja osiąga większość swojego pionowego wzrostu w ciągu pierwszych 100 lat swojego życia. Wśród drzew, które najlepiej radzą sobie z pochłanianiem dwutlenku węgla z atmosfery, trudno o lepsze od sekwoi i sekwoi.

Liczne grupy aktywnie próbują sadzić więcej sekwoi na całym świecie w nadziei, że mogą one stać się pochłaniaczem dwutlenku węgla z atmosfery. Rzeczywiście, istnieją pewne dowody na to, że sadzenie ogromnych ilości drzew na całym świecie może mieć duży wpływ na zmiany klimatyczne.

Archiwum Starożytnych Drzew Archanioła, organizacja z Copemish w stanie Michigan, „klonuje” wielkie drzewa Kalifornii od prawie dekady. Pobierają fragmenty drzew z górnej części baldachimu i przesadzają je, tworząc genetycznie identyczne kopie oryginalnego drzewa. Jest to bardziej rozmnażanie niż klonowanie, ale tak to nazywają. Założyciel grupy, David Milarch, gorąco wierzy, że sadzenie dużych drzew jest naszym najlepszym sposobem na powstrzymanie zmian klimatycznych. To jest historia wideo, którą wyprodukowałem o Milarchu w 2013 roku. Warto go obejrzeć. To interesująca postać z wielką pasją.

Zachowanie i ochrona tego, co pozostało z tych niesamowitych organizmów, powinno być priorytetem w Kalifornii. Drzewa te są nie tylko częścią bogatej spuścizny przyrodniczej stanu, ale oferują szerokie możliwości dla turystyki i wzmocnienia gospodarki regionów, w których rosną. Trudno jest odwiedzić Redwood National and State Parks lub Sequoia & Kings Canyon National Parks i odejść z niczym innym, jak tylko podziwem dla tych wspaniałych organizmów. Kalifornia jest wyjątkowa i jesteśmy błogosławieni, że mamy te drzewa i miejsca, w których rosną w naszym stanie.