The Necronomicon and the Misappropriation of Ancient Texts
Na początku tego miesiąca udałem się do Syracuse w stanie Nowy Jork, aby wziąć udział w konferencji „Sacred Literature, Secular Religion”, zorganizowanej przez Le Moyne College Religion and Literature Forum. Konferencja obejmowała szeroki zakres tematów, skoncentrowanych wokół terminów „świecki” i „święty”, nie jako nienakładających się na siebie sfer pozostających w opozycji do siebie, ale jako przecinających się i wzajemnie powiązanych pojęć, których znaczenie podlega ciągłym zmianom.
Chociaż wiele wystąpień dotyczyło literatury nowoczesnej i średniowiecznej, teksty starożytne również były obecne w powietrzu. Uczestniczyłem w prezentacjach Davisa Hankinsa (Appalachian State University), który mówił o początkach religii izraelskiej w szerszym kontekście starożytnego Bliskiego Wschodu; Daniela Millera (Landmark College), który zaproponował nowe odczytanie ewangelicznego nakazu „oddajcie Cezarowi” w kontekście politycznego i ekonomicznego klimatu rzymskiej Judei; oraz Elisabeth Lasch-Quinn (Syracuse University), która porównała treść i kontekst Medytacji Marka Aureliusza ze współczesnym „stoickim odrodzeniem” książek samopomocy, takich jak Stoicyzm i Sztuka szczęścia.
Moja własna prezentacja dotyczyła projektu, nad którym zacząłem pracować przed przyjazdem do ISAW: bibliografii wydawcy książek o UFO z Zachodniej Wirginii, Saucerian Publications, oraz biografii jego ekscentrycznego założyciela, Graya Barkera. Projekt ten eksploruje skrzyżowanie pomiędzy bibliotekarstwem rzadkich książek, powojenną kontrkulturą i religijnym doświadczeniem osób kontaktujących się z latającymi spodkami. Choć artykuł ten jest mocno zakorzeniony w XX wieku, dyskusja panelowa, która nastąpiła po prezentacji, w dużej mierze dotyczyła kwestii interpretacji i błędnej interpretacji starożytnych tekstów. Mój współpanelista Joseph Laycock (Texas State University), socjolog amerykańskich ruchów religijnych, przedstawił referat na temat Necronomiconu, całkowicie fikcyjnej księgi wspomnianej w opowiadaniach autora horrorów H.P. Lovecrafta. W opowiadaniach Lovecrafta Necronomicon jest opisany jako starożytny tekst skompilowany przez Abdula Alhazreda (zwanego „Szalonym Arabem”) w VIII wieku, zawierający magiczne zaklęcia i inkantacje do przywoływania potworów i archaicznych bóstw. W jednym z opowiadań Lovecraft stwierdza, że Alhazred napisał ten tekst po zbadaniu babilońskich i egipskich ruin.
Żartobliwe pogłoski, że Necronomicon był prawdziwym, historycznym tekstem krążyły od lat 30-tych, prowadząc do kilku fałszywych wydań, które twierdzą, że przedstawiają „prawdziwy” tekst tej fikcyjnej księgi. Najsłynniejszym z nich jest „Simon Necronomicon”, nazwany tak od pseudonimu jego kompilatora (powszechnie uważa się, że jest nim okultysta Peter Levenda). Książka ta jest zlepkiem zrekontekstualizowanych tekstów sumeryjskich i babilońskich, z dodatkowymi odniesieniami do fikcyjnych bóstw stworzonych przez Lovecrafta i orientalistycznego systemu magicznego Aleistera Crowleya. Tekst Simona plagiatuje pracę pionierskich asyriologów, takich jak R.C. Thompson, z którego Devils and Evil Spirits of Babylonia (ISAW Small Collection PJ3791.T5 1903 v.1-2) zaczerpnięto wiele tłumaczeń. W swoim oryginalnym kontekście, teksty te były zaklęciami przeciwko złym duchom i różnym dolegliwościom, które powodowały, a nie zaklęciami do ich wyczarowywania. („Simon” ma tendencję do przedstawiania opisów złych natur demonów w języku angielskim, ale powraca do transliteracji akkadyjskiej, gdy teksty zaczynają wzywać do wypędzania duchów, co prowadzi do implikacji, że demony są raczej przywoływane niż egzorcyzmowane). Te starożytne mezopotamskie zaklęcia zaczęto uważać za „satanistyczne” poprzez wielowiekowy proces reinterpretacji. The Simon Necronomicon odczytuje swoje starożytne źródła poprzez połączenie średniowiecznej demonologii, XIX-wiecznej teozofii i XX-wiecznej pulp fiction.
Ale pomimo swojego jasnego pochodzenia jako oszustwa, Simon Necronomicon został użyty jako dowód w procesach o morderstwo, jak ten Roda Ferrella i jego tak zwanego „Klanu Wampirów”. W 1996 roku, Ferrell zamordował rodziców jednego ze swoich przyjaciół w brutalnym, ale prozaicznym włamaniu do domu. Jednak liczne czynniki, które pojawiły się w relacjach medialnych na temat tej zbrodni – w tym samoidentyfikacja Ferrella jako wampira i odkrycie kopii Necronomiconu Simona w jego samochodzie – doprowadziły do tego, że morderstwa te zostały przeformułowane jako satanistyczne zabójstwo rytualne. (Laycock omawia sprawę Farrella w swoim studium socjologicznym Vampires Today z 2009 roku: The Truth About Modern Vampirism). W sprawach takich jak sprawa Ferrella, prokuratorzy, samozwańczy „kultowi gliniarze” i żądne sensacji media podawały Necronomicon jako dowód na istnienie mrocznego satanistycznego spisku. Ta wyimaginowana książka, która zmieniła się w rzeczywistą, przedstawia intrygujące studium przypadku, jak starożytne sacrum i współczesne świeckie połączyły się w nową hybrydę.
Lovecraft, „Simon” (kompilator Simon Necronomicon), i antykultowi krzyżowcy wszyscy handlują różnymi błędnymi interpretacjami historii. Ogół społeczeństwa wie wystarczająco dużo o historii starożytnego Bliskiego Wschodu, aby postrzegać go jako miejsce tajemnicy i dziwności. W rzeczy samej, reputacja ta sama w sobie jest spadkiem po świecie starożytnym, jako że Grecy i Rzymianie postrzegali „magię” jako pochodzącą ze Wschodu (w Księdze 30.2 swojej Historii Naturalnej Pliniusz Starszy oświadcza, że „nie ma wątpliwości, iż sztuka ta pochodzi z Persji”). Ten proto-orientalizm, w połączeniu z historycznym analfabetyzmem – a może z nieufnością wobec „historii” jako elitarnego spisku samego w sobie – doprowadził do mistyfikacji starożytności jako czegoś niezrozumiałego, okultystycznego, a nawet satanistycznego. Otworzyło to drogę zarówno jawnym oszustom, jak i tym, których Laycock nazywa „moralnymi przedsiębiorcami”, do pisania własnych chimerycznych historii, wstawiając nazwy starożytnych miejsc i bóstw w wyobrażone walki między kosmicznym dobrem a złem. Te wadliwe konstrukcje historii opierają się na niewiedzy. W rzeczywistości wiemy całkiem sporo o starożytnych bliskowschodnich kulturach i ich praktykach religijnych – a biblioteka ISAW zawiera wiele owoców tej wiedzy – ale historyczne fabrykacje oczekują i zależą od ignorancji. Im więcej się dowiemy i im lepiej przekażemy tę wiedzę, tym więcej będziemy mieli narzędzi do przeciwstawiania się błędnie skonstruowanej historii.